Op een zonnige
woensdagavond begeef ik mij naar het verre Oostakker om bij
letser Pieter De Vuyst een workshop te volgen om een lederen riem te
leren maken. Dit in het kader van de kwartetten. Wat me over de streep
getrokken had, was dat we niet alleen zo’n riem zullen leren maken, maar
dat we die riem ook mee naar huis kunnen nemen, mits betaling van het
materiaal natuurlijk. En zeg nu zelf, waar kun je een mooie handgemaakte
lederen riem vinden voor amper 15 euro ? Nergens dus, en omdat ik
sowieso aan een nieuwe riem toe was en omdat ik het altijd leuk vind om
iets zelf te maken, vond ik het dus dubbel interessant en ik was ook dan
blij dat ik samen met letsers Gerda en Denise uitgekozen was om het
kwartet te vormen.
Aangezien
Pieter leraar handtassen maken is, weet hij alles over het bewerken van
leder en kregen we een grondige uitleg over het materiaal : het velleke
van een halve koe (dit met een vlees- en een haarkant, gelukkig was er
van dit vlees en haar niets meer te merken), de gespen (de breedte van
de gesp bepaalt de breedte van je riem), de rivetten (een riem kan je
stikken of vastzetten met rivetten, deze hebben een mannelijk en een
vrouwelijk deel, geheugensteuntje : je moet altijd op de vrouw slaan !),
verder zijn er nog diverse tinten van verven en een soort olie voor als
je de riem naturel wil laten en tot slot mijn favoriete woordje van de
avond ‘Tragacanthgom’, een tongbreker die enkel dient om het randje van
de riem mooi te doen blinken. Jaja, de eisen van het ambacht vragen om
een mooie, ronde, gepolijste rand !
Er
komt ook heel wat gereedschap aan te pas en van elk werktuig krijgen we
een uitvoerige uitleg : in welk materiaal gemaakt, in welk land
gemaakt, de kostprijs... Daarbij heb ik vooral onthouden dat je voor
scherpe messen bij de Japanners moet zijn en dat de houten
schoenmakershamer nog van de overgrootvader van Pieter was geweest,
Pieter komt nl. uit een echt schoenmakersgeslacht !
Onze
vingers jeuken echter om aan de slag te gaan ! Eerst mogen we een gesp
uitkiezen (zilver- of bronskleur) en moeten we de lengte van onze riem
bepalen (20 cm bij de heupomtrek, ik verklap niet wie de langste riem
nodig had…). Om de riem te snijden, gebruiken we een fantastisch stuk
gereedschap dat zowaar ‘de riemensnijder’ heet, daarmee kan je supersnel
en superhandig een perfect rechte riem snijden uit het tuigleder (geen
idee eigenlijk waarom het ‘tuig’leder heet). Het ene uiteinde van de
riem moet een typische riempunt krijgen, dat gebeurt met een fikse tik
op een speciaal kapmes (een dure jongen, dat kapmes). Die tik geven we
met een speciale hamer, vervaardigd uit dierenhuid, het mooiste
resultaat krijg je als je het met één welgemikte tik kan doen.
Een
handgemaakte riem moet mooi afgeronde randen hebben : om de kanten bij
te schaven, gebruiken we ‘de kantenschaaf,’ een fluitje van een cent.
En
een mooie handgemaakte riem dient ook een filteerlijntje te hebben, dit
maakt dat de riem er eleganter gaat uitzien, dit gebeurt met ‘het
biesijzer’, terug een supergemakkelijke klus. Dan moeten we de randjes
opboenen met de ‘Tragacanthgom’( (familie van de Arabische gom en een
superduur goedje). Dit zorgt ervoor dat de randen mooi uitharden en gaan
blinken.
Voor
het monteren van de gesp moet je een sleuf slaan in de riem, dit
gebeurt met, alweer een tongbreker, ‘de gespholpijp’. Dan gaat de gesp
erin, de tong van de gesp moet door de sleuf en het uiteinde van de riem
moet je omplooien. Dit uiteinde hebben we eerst moeten ‘schalmen’, dit
is een laagje afpellen van het leder, anders zou het te dik worden, waar
je twee delen leder op elkaar moet vastmaken. Dit schalmen is de
moeilijkste klus bij de lederbewerking, maar we krijgen allen
complimenten van onze lesgever voor onze handigheid !
Vooraleer
we de gesp gaan monteren, verlaten we even het atelier om in de mooie
tuin van Pieter de riemen te verven. Dit duurt niet lang, maar omwille
van de geur is het beter om deze klus buiten te doen. Ondertussen kunnen
we ook de prachtige Finse sauna in de tuin bewonderen, in feite is het
een Nederlandse, maar wij vinden dat ze er toch Fins uitziet. Je kan
trouwens van deze intieme sauna genieten tegen stropkestarief !
Eventueel kan je ook wat Fins leren ondertussen…
Na een korte pauze onder het nuttigen van een drankje, gaan we weer aan de slag in het atelier.
Het
vastmaken van de omslag gebeurt met rivetten : eerst een gaatje maken,
dan een passend rivetje kiezen, het mannetje moet onderaan liggen J en het vrouwtje gaat er bovenop en krijgt een ferme tik van de hamer L,
dit met behulp van ‘de ponsholpijp’ (alleen al voor die benamingen, zou
je de workshop volgen !) Bij het vastzetten van de gesp, wordt ook ‘het
passant’ ertussen gestoken, dit is een deftig woord voor het kleine
stukje leder, waar je het uiteinde van de riem doorsteekt wanneer je die
vastgespt. Dit hadden we ook al klaargemaakt met dezelfde handelingen
als bij de riem zelf, ’t is dus een soort mini riempje, dat ook wordt
vastgezet met een rivetje.
Dan
rest ons nog één ding : gaatjes maken ! Dit moeten er vijf zijn of
zeven (als je denkt nog ooit eens te gaan afvallen). Die gaatjes worden
gemaakt met ‘een holpijp’, waarop je slaat met een houten hamer.
Klaar
is ie dan ! We gaan huiswaarts met ons prachtige handwerk en een kleine
syllabus (je dacht toch niet dat ik al die namen zomaar onthouden had
;-) ). Het was een intensieve, maar leuke en leerrijke workshop. En met
zo’n mooie, handgemaakte riem kan ik nu indruk maken op mijn vriendinnen
en… zal mijn broek nooit meer afzakken !
Geen opmerkingen:
Een reactie posten