Gastblog van Lyra - Maandag

Onlangs een zeer goede tekst gelezen bij Kif Kif van een jonge moslima, wonend in België. Het ging om haar open brief aan iemand die haar probeerde te overtuigen dat “islam en vrouwenemancipatie onverenigbaar zijn”. In het begin van haar open brief lees ik: “(...)de waarheid is dat er geen moslimjonkvrouwen zijn die gered dienen te worden door een 'verlichte profeet' anno 2013.” (uit: http://www.kifkif.be/actua/antwoord-van-samira-azabar-aan-etienne-vermeersch-mag-het-gedaan-zijn-met-riddertje-spelen) Aanleiding voor deze discussie was een interview dat deze dame had gegeven aan “De Wereld Morgen”, met als titel: “Mensen denken vaak dat ik geen rationeel denkend wezen zou zijn omdat ik een hoofddoek draag".

Het beeld van een vrouw met een hoofddoek doet heel veel stof opwaaien, overal in de westerse cultuur. Het is voor mij ook heel lang iets geweest dat mij leidde tot het stellen van vele vragen over vrijheid. Het bracht ook het gevoel mee van een man-dominante cultuur die de vrouwen onderdrukken. Ik dacht dus ook, onbewust, dat die vrouwen “gered” wilden worden. Maar dat was voor dat ik enkele vrouwen uit de islamitische geloof heb leren kennen. Die vrouwen leken mij even gelukkig - misschien zelfs gelukkiger - dan veel van mijn westerse vriendinnen. 

Vrijheid. 20 jaar geleden, deed ik een paar maanden stage bij een groot bedrijf. Daar moest ik horen van één van de bazen dat “de enige echte vrijheid die we hebben is binnen onze hoofd”. Op dat moment zijn de deuren voor een nieuwe wereld van mogelijkheden voor mij opengewaaid. Ik, die tijdens mijn jeugd zoveel energie en tijd had verspild in het vechten tegen tirannie en misbruik van macht. 

Tijdens mijn zoektocht naar wat vrijheid zou kunnen betekenen, ben ik veel meer vragen tegengekomen dan kant-en-klare formule’s om daar uit te geraken. Wie is eigenlijk vrij in onze maatschappij? Ik ben bijvoorbeeld nooit gevraagd geweest in mijn tienertijd of ik überhaupt een beha wou dragen. Alle meisjes vanaf die leeftijd moesten een beha dragen - en dat voor de rest van hun leven. Nu we toch begonnen zijn over “hoofddoek”, zou ik ook heel graag zo een doek willen dragen - wat zou dat een super oplossing zijn voor mijn “bad-hair-days”! Mag ik dat doen zonder dat ik uit de islamitische wereld kom? Dat denk ik niet. Voor mij de mooiste kledij in de wereld zijn de kleurrijke jurken en doekjes uit India. Als het kon, zou ik enkel in zulke outfits rondlopen. Maar dat zou ook niet gaan hier, vrees ik. Zelfs hippies en andere alternatievelingen, die achter vrijheid van expressie staan en die juist niet ‘als schapen’ de “stroom”  willen volgen, ook zij hebben een eigen “dress code”, als ze aanvaard willen worden binnen de groep. 

Waar ik ben opgegroeid, als een vrouw een goed job positie wil hebben en houden, moet ze haar gezicht dagelijks dekken met make-up en wekelijks haar nagels laten verven. De mannen worden daar ook niet gespaard: wie niet naar voetbal wil kijken en niet graag daarover praat, wordt snel bestempeld: “homo!”  Maar als zulke niet-uitgesproken-regels niet gedicteerd worden door een of andere god, door wie dan? 

Wie de film “La Belle Verte” gezien heeft kreeg nog extra leuke vragen als “huiswerk”. In de film komen enkele mensen van een andere planeet op bezoek op aarde en proberen enkele aardse gewoonten te begrijpen. Er wordt bijvoorbeeld aan een vrouw gevraagd waarom ze lippenstift gebruikt. Ze antwoordt dat het was om er mooier uit te zien zodat mensen van haar zullen houden. De mens van de andere planeet blijkt dat niet te begrijpen en vraagt haar dan terug: “ze houden niet van jou, als je dit niet gebruikt?” 

Vrijheid kan misschien toch iets zijn dat enkel binnen ons hoofd bestaat maar voor mij is het besef daarvan juist dé vrijheid! Terwijl ik op een wereldwijde absolute vrijheid wacht, geniet ik volop in dit land van een enorme opluchting dat ik enkele leuke vrienden mag hebben die zich helemaal niet ergeren als ik geen make-up gebruik. Wat een schatten zijn ze toch!